گاومیش به عنوان یک دام بومی تقریبا فراموش شده با قدرت عجیب سازگاری خود توانسته است، نسل خود را طی هزاران سال دست نخورده و خالص حفظ کرده و حتی در سراسر گیتی گسترش پیدا کند، به طوری که در حال حاضر در بیش از ۴۲ کشور دنیا پراکندگی دارد و نقش ویژه‌ای در اقتصاد این کشورها بازی می‌کند.
نیاز مبرم برای ترویج و آموزش این موضوع وجود دارد که در حقیقت گوشت گاومیش یک گوشت سالم برای تغذیه انسان است که کلسترول و انرژی کمتری دارد.

گاومیش یک حیوان بسیار مفیدی است و علاوه بر تولید شیر و گوشت، نیروی بدنی خوبی نیز دارد.
گوشت گاومیش نسبت به گوشت گاو شهرت کمتری دارد و معمولا بعلت داشتن رنگ تیره و حالت الیافی آن است. این شرایط به دلیل مدیریت ضعیف و تغذیه نامناسب گوساله های گاومیش بروز می کند، بنابراین طرح هایی باید برای افزایش تولید گوشت با کیفیت بالا و اقتصادی اجرا شود تا دامدار از پتانسیل بالای تولیدی این حیوان آگاه شود.
نیاز مبرم برای ترویج و آموزش این موضوع وجود دارد که در حقیقت گوشت گاومیش یک گوشت سالم برای تغذیه انسان است که کلسترول و انرژی کمتری دارد.

گاومیش یک حیوان بسیار مفیدی است و علاوه بر تولید شیر و گوشت، نیروی بدنی خوبی نیز دارد.
گوشت گاومیش نسبت به گوشت گاو شهرت کمتری دارد و معمولا بعلت داشتن رنگ تیره و حالت الیافی آن است. این شرایط به دلیل مدیریت ضعیف و تغذیه نامناسب گوساله های گاومیش بروز می کند، بنابراین طرح هایی باید برای افزایش تولید گوشت با کیفیت بالا و اقتصادی اجرا شود تا دامدار از پتانسیل بالای تولیدی این حیوان آگاه شود.گاومیش‌­های ایران به دلیل سازگاری با محیط، مقاومت در برابر بیماری‌­ها، پایین بودن هزینه‌­ نگهداری و استفاده مؤثر از ضایعات کشاورزی و مواد خَشَبِی کم ارزش (علوفه چوبی) یکی از ذخایر ژنتیکی با ارزش محسوب می‌شود و حفظ این ذخیره­ ژنتیکی ضروری است.
 خبرنگار نهال امید در گفتگو با دکتر جواد حصاری به عنوان استاد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز ارزش های غذایی گوشت گاومیش را بررسی نموده است.

– کلسترول در گوشت گاومیش چه شرایطی دارد؟
براساس نظر کارشناسان کلسترول آن در مقایسه با دیگر گوشت های قرمز ۴۰ درصد کمتر اما پروتئین آن ۱۱ درصد و مواد معدنی آن هم ۱۰ درصد بیشتر است.
– کالری را در گوشت گاومیش چگونه می توان تعریف نمود؟
تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد میزان پروتئین این گوشت با گوشت گاو برابری می‌کند، اما چربی و کالری آن ۱٫۵ تا ۲ برابر بیشتر از گوشت گاو است. گوشت گاومیش در مقایسه با گاو چربی کمتری دارد.
– ویتامین ها، کلسیم و سریم در گوشت گاومیش  به چه شکلی نمایان شده اند؟
میزان ویتامین‌های B و کلسیم گوشت گاومیش درصدی کمتر ولی از نظر میزان فسفر، آهن و پتاسیم با گوشت گاو برابری می‌کند با این تفاوت که سدیم گوشت گاومیش کمی بیشتر است.
– مهم ترین دلایل عدم اسقبال از مصرف گوشت گاومیش را چه می دانید؟
گوشت گاومیش در مقایسه با گوشت گاو چون کیفیت و ارزش غذایی پایین‌تری دارد و خصوصیات ظاهری، بافتی و طبخی آن نامطلوب است کمتر مورد اقبال مصرف کنندگان قرار گرفته است.
گوشت گاومیش در مقایسه با گوشت گاو چون کیفیت و ارزش غذایی پایین‌تری دارد و خصوصیات ظاهری، بافتی و طبخی آن نامطلوب است کمتر مورد اقبال مصرف کنندگان قرار گرفته است.
مشکل اصلی در استفاده از گاومیش به عنوان منبع گوشت، پذیرش کم آن توسط مشتری است، به علت اینکه گوشت گاومیش الیاف بیشتر، تردی کمتر و رنگ تیره تری نسبت به گوشت گاو دارد، بنابراین کیفیت غذایی پایین تری دارد.

در ادامه گزارش برای ِآگاهی از ارزش های غذایی شیر گاومیش با دکتر سعید داداشی استادیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به گفتگو نشستیم.
– ارزش پروتئینی و قابلیت هضم شیرگامیش به چه صورتی است؟
شیر گاومیش به ترتیب دارای ۹/۸۶ ارزش پروتئینی و ۹/۹۱ قابلیت هضم است. درصد لاکتوز شیر گاومیش بین ۵/ ۴ تا ۹/۴ % است.
– چرا شیرگاومیش ارزش غذایی بیشتری نسبت به شیر گاو دارد؟
شیر گاومیش به دلیل دارا بودن مواد چربی و جامد بدون چربی زیاد ارزش غذایی بیشتری نسبت به شیر گاو دارد.
– شیرگاومیش به چه دلیلی باعث تقویت عضلات می شود؟
شیر گاومیش به دلیل داشتن مقدار زیاد چربی باعث می شود به بدن نیرو و انرژی زیادی وارد شود و باعث تقویت عضلات می شود.

• چرا شیر گاومیش ویتامین A  بیشتری دارد؟
  شیر گاومیش فاقد کاروتن است. شیر گاومیش به دلیل دارا بودن چربی بیشتر، ویتامین A بیشتری در مقایسه با شیر گاو دارد. در هر گرم شیر گاومیش بین ۱۴/۸ و ۴۴/۸ واحد استاندارد ویتامین A  وجود دارد.

– چرا مصرف شیرگاومیش کاهش فشار خون را درپی دارد؟
وجود مقدار زیاد پتاسیم در شیر گاومیش باعث بهبود اتساع عروق و در نتیجه پایین آوردن فشار خون می شود که از خواص دیگر گاومیش به حساب می آید.

– چرا شیرگاومیش را موثر در جلوگیری از پوکی استخوان می دانند؟
امروزه بسیاری از افراد از داشتن پوکی استخوان رنج می برند که در آن تراکم استخوان ها کم شده و در نتیجه خطر آسیب دیدگی استخوان و شکسته شدن استخوان ها وجود دارد که شیر گاومیش به دلیل دارا بودن کلسیم بالا بری جلوگیری از پوکی استخوان گزینه خوبی است.

گزارش از: امیرمسعود طایفه سلطانخانی