نهال امید: امروزه سکونت در شهرها، تعهداتی را برای مدیران شهری و تکالیفی را برای شهروندان به همراه داشته و ارزشها و هنجارهایی را به دنبال دارد.
آموزشهای شهروندی، از ارکان اساسی زندگی اجتماعی عصر حاضر است که در جوامع مختلف، در چهارچوبهای متفاوتی صورت میگیرد و ابعاد گوناگونی از جمله ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و … را شامل می شود.
از سوی دیگر، مفهوم شهروندی فعال و دلسوزانه ایجاب میکند که علاوه بر تعلقات فردی، وابستگیهای اجتماعی و فرهنگی نیز مد نظر شهروندان قرار گیرد. لذا به نظر می رسد نیاز امروز جامعه ما تربیت شهروندانی با ابعاد مختلف زندگی است و توجه به همه این ابعاد منجر به تربیت شهروندانی خواهد شد که در تحقق توسعه پایدار شهری می توانند بازوی توانمند جامعه شهری باشند.
بُعد شخصی:
بعد شخصی شهروندی مستلزم آن است که شهروندان به رفتار و اخلاق مدنی و شهروندی خود پی برده و بر اساس همین شناخت و در رویارویی با اجتماع شهروندان، خود را مورد نقد و یا پذیرش قرار دهند.
بُعد اجتماعی:
بعد اجتماعی شهروندی بر این امر اذعان دارد که افراد یک جامعه نیازمند تعامل با یکدیگر می باشند و اغلب این تعامل بین افرادی که دارای رفتارها و ارزش های متفاوتی هستند، صورت می گیرد.
شهروندان به شیوه های متفاوتی در ارتباط با همدیگر قرار می گیرند که می تواند زمینه ی ایجاد شبکه های اجتماعی، هنجارها و اعتماد عمومی را فراهم سازد.
بُعد مکانی:
در این بعد هر فرد، فراتر از خود و جامعه پیرامونی، در حیطه جوامع محلی و ناحیه ای عمل می کند. در این بعد مفهوم شهروندی مبتنی بر پیوستگی و ارتباطات محلی و فرامحلی بوده و یکی از نیازمندی های جامعه امروز می باشد.
بُعد زمانی:
بعد زمانی شهروندی بر این موضوع تاکید دارد که شهروندان نباید خود را خیلی در زمان حال محدود کرده و از تحلیل گذشته و نگاه به آینده غافل شوند.
شهروندان باید مسائل و موضوعات مختلف شهری را در بستر زمان مورد توجه قرار دهند. در این بعد، شهروندان با کنار گذاشتن راه حل های کوتاه مدت، راه حل های بلند مدتی را که نیاز نسل های بعدی شهروندان است را فراهم میکنند.
بُعد فرهنگی:
بعد فرهنگی شهروندی هنجارهای جامعه را رقم می زند و پایه های ارتباط میان شهروندان را شکل می دهد. با غافل شدن از پیشینه های فرهنگی غنی شهروندان، احساس امنیت و آرامش را نمیتوان به جوامع شهری برگرداند. پذیرش حضور شهروندان با تفاوت های فرهنگی در یک مجموعه شهری و دوری از هر گونه قوم گرایی با در نظر گرفتن سرمایه های فرهنگی شهروندان میسر می شود.
بُعد معنوی:
بعد معنوی و دینی میتواند بخشی از ابعاد یک شهروند چند بعدی را در بر گرفته و حتی در توسعه شهر ایده آل، محور اساسی رشد و تعالی یک شهروند در محیط شهری باشد.
حراست از فرهنگ دینی و زنده نگه داشتن آموزه های دینی در محیط های شهری از جمله نیازهای جوامع بشری محسوب می شود. بدون تردید نباید از نقش تاثیرگذار بعد معنوی و دینی افراد در شکل گیری محیط سالم شهری غافل شد.
به نظر می رسد برای رسیدن به توسعه پایدار شهری، آموزش و تربیت شهروندان چند بعدی و با در نظر گرفتن ابعاد شش گانه اشاره شده، بهترین روش برای رسیدن به توسعه پایدار شهری و شهری ایده آل است.
در این راه نظام های آموزشی باید به افراد کمک کنند تا شهروندانی مسئول و مشارکت کنندگانی فعال در امور زندگی اجتماعی و فرهنگی و یادگیرندگانی موفق و علاقمند و افرادی متکی به خود و قابل اعتماد و با قابلیت برنامه ریزی و از طرفی مشرف بر تغییرات زیستی پدید آمده در جوامع محلی و جهانی بار بیایند و آموزه های فرهنگی و دینی را سرلوحه رفتارهای خود قرار دهند.
- نویسنده : شبنم خداخواه - مشاور شهردار تبریز در امور بانوان
- منبع خبر : نهال امید