به گزارش نهال امید، زیره سیاه گیاهی است دوساله که ارتفاع آن به ۳۰ تا ۸۰ سانتی متر میرسد، ریشهاش راست و دوکی شکل و گوشتدار و ساقهاش بیکرک و شفاف است و برگ هایش به رنگ سبز و در قسمت فوقانی ساقه دارای دمبرگ کوتاهی است کهانتهای آن بهصورت غلافی ساقه را فرامیگیرد، گل آذین آن چتر مرکب و گل هایش کوچک و سفید رنگ است و میوهاش بیضی شکل به رنگ قهوهای تیره یا مایل به زرد و شفاف است. زیره گیاهی است از خانواده جعفری که از آن به عنوان طعم دهنده و نوعی چاشنی معطر در بسیاری از غذاها استفاده می شود. طبع زیره گرم است و در دو نوع زیره سبز و زیره سیاه موجود است. این ادویه دارای طعم نسبتا تلخی است و خواص دارویی و درمانی بسیاری دارد. از زیره سبز به عنوان یکی از اصلی ترین اجزای پودرهای کاری و چیلی استفاده می شود و در بسیاری از محصولات غذایی تجاری کاربرد دارد.
قسمت مورد استفاده زیره، میوههای آن است که بهطور مستقیم از آن و یا از اسانس آن، استفادههای بسیار زیاد به عمل میآید.
زیره سیاه سرشار از ویتامینهای ب۱، ب۲، ب۳، ث
همچنین املاح معدنی مختلف مانند کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم و سدیم است.
مصرف مس و آهن برای
تولید گلبول های قرمز خون ضروری است و زیره از این نظر غذایی مناسبی است. به علاوه
می توان انواع ویتامین های ضروری همچون آ و ایی را از این چاشنی گیاهی مفید دریافت کرد.جویدن مقداری زیره سیاه برای از میان
بردن بوی بد دهان، بوی سیر و پیاز بسیار مفید است.
دانه های زیره منبع غنی از آهن است که می تواند برای درمان
کم خونی استفاده شود. مشکل کم خونی همواره معضلی برای زنان و کودکان بوده که باعث
می شود سطح هموگلوبین خون کاهش پیدا کند. اضافه کردن این ماده به ترکیبات غذایی
روزانه در جلوگیری از پیشرفت این بیماری موثر است.
زیره سیاه حاوی تانن، موم، مواد رزینی، یک روغن ثابت سبزرنگ، موسیلاژ،
مواد قندی، مواد ازته و اسانس که شامل دیهیدروکاروئول، نوعی ترپن بهنامکارون
و دونوع ستن است.
زیره سیاه در موارد بلع هوا، نفخ شکم، برطرف کردن سوءهاضمه، تسهیل هضم غذا،
دل پیچه کودکان، انگل معده و روده، دفع بادهای کلیه و مثانه، تنگی نفس،
خفقان سرد، سکسکه نفخی، استسقاء بهکار میرود.زیره به دلیل
دارا بودن مقادیر قابل توجهی از ریزمغذی ها، املاح و مواد معدنی و انواع ویتامین
ها و آنتی اکسیدان ها خواص تغذیه ای و درمانی فوق العاده ای دارد و مانع از پیری
زودرس می شود.
دانه های
زیره غنی از فیبر غذایی هستند و این ماده خوراکی حجم غذا را افزایش می دهد و با
تسریع حرکت غذا در روده ها از بروز یبوست جلوگیری می کند، همچنین فیبر خوراکی
تأثیر مطلوب روی مخاط جداره روده دارد و با این ویژگی از روده ها در برابر سرطان
حفاظت می کند و همچنین از جذب مجدد نمک در روده می کاهد.
دانه زیره سبب تحریک ترشح آنزیمهایی در غده پانکراس(لوزالمعده) میشود که به نوبه خود به جذب ریزمغذیها کمک میکند.
در منابع علمی از دانه های زیره به عنوان ماده
تحریک کننده اشتها یاد میشود، اما تاثیر عرق زیره بر کاهش وزن به طورعلمی ثابت
نشده است.عَرَق زیره در
کاهش وزن و لاغری مفید و جربی سوز است.
مصرف
عَرَق زیره در برخی سبب اسهال و در برخی دیگر سبب یبوست میشود.
- نویسنده : امیرمسعود طایفه سلطانخانی
- منبع خبر : نهال امید