نبود پایگاه دائمی اطفاء حریق و طرح صیانت از جنگل، بلای جان ریه‌های سبز آذربایجان
نبود پایگاه دائمی اطفاء حریق و طرح صیانت از جنگل، بلای جان ریه‌های سبز آذربایجان

یک ماه مانده به سالگرد آتش سوزی سال گذشته در جنگل‌های ارسباران، آتش باز هم به جان جنگل افتاد و خطایی انسانی و نه چندان اخلاقی، باعث سوختن بخش‌هایی از جنگل در «قره تکانلو»، «مسجدلو» و «احمدلو» در شهرستان خداآفرین به مدت سه روز شد.

به گزارش نهال امید، آتش ساعت ۴ روز سه شنبه، هفدهم تیر ماه از مراتع مشجر مشرف به جنگل‎های ارسباران در منطقه «قراتکانلو» شروع شد و پس از تلاش نیروهای امدای و مهار چند ساعته، این بار  از سه نقطه شروع شد. صعب‌العبور بودن منطقه، گرمای هوا و وزش باد کار مهار آتش را با دشواری روبه‌رو کرده بود، آتش قصد عقب نشینی نداشت.

با وجود تلاش بی‌وقفه ۱۵۰ نفر، آتش تا قبل از رسیدن بالگرد بسکت‌دار سپاه به طور کامل مهار نشد، واکنش سریع و اعزام سریع بالگرد و هماهنگی بین دستگاهی در حادثه این بار، از نقاط قوتی بود که جای خالی آن در حادثه سال گذشته باعث سوختن بخش‌های زیادی از جنگل‎های ارسباران شد.

جنگل‎های ارسباران در مقایسه با جنگل‌های شمال کشور از کوچک‎ترین امکاناتی برای محافظت و جلوگیری از آتش سوزی برخوردار نیستند و شاید اگر آتش سوزی سال گذشته هم اتفاق نمی‌افتاد، ارسباران همچنان یکی از محروم‌ترین جنگل‌های کشور باقی می‌ماند، چنانچه گویی درختان شمال، رنگین‌تر از درختان ارسباران هستند، در حالی که جای خالی برنامه‌ای همچون برنامه جامع صیانت از جنگل‌های شمال کشور و طرح تنفس و صیانت از جنگل، از جور تبر گرفته تا ظلم آتش آسیب‎های زیادی را به جنگل‎های ارسباران وارد کرده است.

در آذربایجان شرقی چیزی به نام نیروهای اطفاء حریق و نیروهای حفاظت از جنگل وجود ندارد

مدیر کل منابع طبیعی آذربایجان شرقی با اشاره به مصوبه صیانت از جنگل‌های شمال، گفت: نیروهای یگان‌های حفاظتی در پاسگاه‌های حفاظتی جنگل‌های شمال وظیفه حفظ، نگهداری و توسعه جنگل‌های شمال را برعهده دارند، اما در آذربایجان شرقی اصلا چیزی به نام نیروهای اطفاء حریق و نیروهای حفاظت از جنگل وجود ندارد و در مواقع آتش سوزی، همکاران اداری ما در اداره کل منابع طبیعی برای اطفاء حریق اعزام می‌شوند.

رحیم مهردادی با بیان اینکه وظیفه داریم تا در کنار انجام وظایمان اجازه ندهیم حتی یک اصله درخت و یک هکتار از جنگل هم تخریب شود، افزود: اداره کل منابع طبیعی استان، اداره منابع طبیعی شهرستان و پاسگاه‌های حفاظتی در جنگل‌های شمال همگی وظیفه حفاظت از جنگل‌ها را بر عهده دارند، پاسگاه‌‎های حفاظتی به طور ۲۴ ساعته در طول سال و چه حریق باشد و چه نباشد، در جنگل‎های شمال مستقر هستند که وظیفه حفاظت از جنگل، جلوگیری از قاچاق چوب و اطفاء حریق و … را انجام می‌دهند، اما چنین امکاناتی در جنگل‌های سایر استان‌ها وجود ندارد.

عقد قرارداد با جهاد سازندگی و استفاده از توان دیده‌بان‌ها

او با اشاره به عقد قرارداد با جهاد سازندگی برای احصای تقریبی صیانت از جنگل‌های ارسباران، بیان کرد: این نیروها متشکل از بسیجیان و بومیان آشنا به جنگل در منطقه بوده و در قالب دیده‌بان حریق کار حفاظت از جنگل‌های ارسباران را انجام خواهند داد، نیروهای حفاظتی که دوره اطفاء حریق جنگل را گذرانده باشند، در استان نداریم.

او خاطرنشان کرد: مصوبه صیانت از جنگل‌های شمال در سال‌های گذشته در قانون پیش بینی شده است و به غیر از چهار استان شمالی چنین طرحی در سایر استان‌هایی که جنگل دارند، وجود ندارد، چرا که جنگل‌های شمال مورد بهره برداری قرار می‌گیرند، اما بخش عمده‌ای از جنگل‎های ارسباران حفاظتی هستند.

مهردادی  افزود: طرح جامع صیانت از جنگل‌های ارسباران باید مصوب شده و در مجلس و توسط نمایندگان مطرح شده و مورد بررسی قرار گیرد، این مطالبه را در استانداری آذربایجان شرقی نیز مطرح کرده‌ایم و به طور جدی پیگیری خواهیم کرد.

به گفته مدیر کل منابع طبیعی آذربایجان شرقی، بخشی از ضرر مادی جنگل نشینان در حادثه آتش سوزی جنگل نیز از محل مصوب شدن طرح صیانتی جبران می‌شود.

همت عوامل دخیل در مهار آتش سوزی هفدهم تیر ماه از بروز فاجعه‌ای بزرگ جلوگیری کرد

مهردادی همچنین پس از آتش سوزی اخیر جنگل‌های ارسباران در گفت‌وگو با خبرنگاران با بیان اینکه همتی که در بین تمامی عوامل دخیل در مهار آتش سوزی هفدهم تیر ماه دیده شد، از بروز فاجعه‌ای بزرگ جلوگیری کرد، گفت: پیگیری‌های نماینده ولی فقیه در استان و استاندار آذربایجان شرقی و نمایندگان استان، سبب اعزام دو فروند هلی کوپتر به منطقه برای هلی برن نیروها و آب پاشی شد.

وی خاطرنشان کرد: ورود و خروج به منطقه به قدری سخت بود که باید برای ورود و خروج به آن ۱۵ الی ۲۰ کیلومتر دور می زدیم و امکان برگشت از نقطه ورود وجود نداشت، صخره‌ها نیز طوری بودند که امکان ایستادن فرد روی آن هم سخت بود چه رسد به انجام عملیات اطفاء، از این رو از روش هلی برن و آب پاشی استفاده کردیم.

او با اشاره به انواع آتش سوزی در جنگل‎ها، گفت: آتش سوزی سطحی، تنه‌ای و تاجی و زیرزمینی از انواع حریق‌های جنگلی هستند که نوع زیرزمینی آن تا به حال در منطقه ما اتفاق نیفتاده است، علل اصلی آتش سوزی‌های تنه‌ای و سطحی عوامل انسانی عمدی یا غیرعمدی هستند.

مدیر کل منابع طبیعی آذربایجان شرقی تاکید کرد: ممانعت از ورود و رفت و آمد افراد اعم از بهره‌بردار، اهالی منطقه و گردشگران ممکن نیست، اما خواهش می‌کنیم حداقل‌های ایمنی را رعایت کرده و یا آتش روشن نکنند و یا هنگام ترک جنگل از خاموشی کامل آن اطمینان حاصل کنند، تصاویر و مستندات ما نشان می‌دهد که آتش‌هایی که افراد برافروخته‌اند، از علل وقوع آتش  سوزی در جنگل‌ها هستند که عمدی یا سهوی بودن آن نیاز به بررسی دارد، اما مهم، آسیب دیدن جنگل است.

او بیان کرد: متولیان حقوق عامه پیگیر هستند و بنا به اعلام دادستان شهرستان خداآفرین عاملان آتش سوزی در یکی از سه نقطه شناسایی و دستگیر شده‌اند.

وی افزود: آموش بهره‌برداران و تعیین و سازماندهی تعدادی از افراد بومی به عنوان قرقبان در جنگل نیز از جمله اقدامات اداره کل منابع طبیعی استان برای حفاظت از جنگل‌های ارسباران است، علاوه بر ۱۶۴ هزار هکتاری که از آن به نام ارسباران یاد می‌شود، ۵۸۰ هزار هکتار نیز پراکنده بوده و محل آتش سوزی اول با محل دوم یک الی دو کیلومتر فاصله داشته تا سه ساعت زمان برای گذر از صخره‌ها و اطفاء حریق لازم است که در مورد حریق روز سه شنبه نیز این طور بود.

مهردادی با اشاره به مطالبات ملی برای حفاظت بهتر از جنگل‌های ارسباران و نیاز به کمک نمایندگان مجلس و استاندار آذربایجان شرقی به عنوان نماینده عالی دولت، اظهار کرد: ایجاد پایگاه دائمی اطفاء حریق در جنگل‌ها و مرکز تحقیقات آفات و بیماری‌های جنگل‌های ارسباران منوط به تصویب طرح صیانت از جنگل بوده و جلسات کمیته صیانت از جنگل‌ نیز به استاندار آذربایجان شرقی و توسط معاونت عمرانی استانداری برگزار شده است.

وی بیان کرد: امور فنی و مهندسی سپاه عاشورا با استقرار در محل و تصویربرداری از طریق هلی شات، محل دقیق آتش سوزی را به ما نشان دادند، در حالیکه اگر هلی شات نبود باید ۴۸ ساعت زمان صرف می‌کردیم.

ایجاد پایگاه دائمی اطفاء حریق مراتع و جنگل‌ها در جنگل‌های ارسباران ضروری است

مدیر کل مدیریت بحران آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه ایجاد پایگاه دائمی اطفاء حریق مراتع و جنگل‌ها در جنگل‌های ارسباران، مطالبه ما هم است، اظهار کرد: پیشنهاد کرده‌ایم که این مرکز مجهز به مانیتورینگ باشد تا علاوه بر حضور دیده‌بان‌ها و کمک اهالی در جنگل، منطقه را قبل از وقوع حادثه کاملا رصد کنیم.

محمد باقر هنربر افزود: این پیشنهاد شامل حال شش شهرستان خداآفرین، کلیبر، اهر، هوراند، جلفا و ورزقان می‌شود و وجود چنین مرکزی برای فرماندهی واحد چنین حوادثی ضروری بوده و مسئولان دستگاه‌های دخیل در امر آتش سوزی نیز می‌توانند با استقرار در اتاق کنترل این پایگاه، حادثه را بهتر مدیریت کرده و پس از رصد و بر اساس نوع و شدت حادثه تصمیم گیری کنند تا در صورت نیاز به بالگرد نیز این مطالبه هر چه سریع‌تر اعلام شود.

وی بیان کرد: در حادثه هفدهم تیر ماه نیز هر چند مانیتورینگ نبود، اما این اتفاق افتاد و حادثه در سطح عالی مدیریت و بالگرد به موقع درخواست شد و تهران نیز همکاری خوبی داشت. به دستور استاندار آذربایجان شرقی بالگرد به موقع اعزام شد و توانستیم آتش سوزی را مهار کنیم و برنامه‌ریزی‌هایمان با فرماندار شهرستان خداآفرین باعث شد تا نیروها نهایت همکاری را داشته باشند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی، با بیان اینکه مکان مورد نظر برای ایجاد پایگاه دائمی اطفاء حریق در جنگل‌های ارسباران توسط اداره کل محیط زیست و منابع طبیعی استان آماده شده است، گفت: اگر این پایگاه ایجاد شود، خیالمان تا حدودی از حوزه پیشگیری و آمادگی راحت می‌شود و می‎توانیم به کمک سایر دستگاه‌ها از جمله آتش نشانی تبریز، منابع طبیعی و محیط زیست، این پایگاه را تجهیز کنیم.

وی افزود: این پیشنهاد مطرح شده است و تمام تلاشمان را می‌کنیم هم از ظرفیت اعتبارات استان و هم از ظرفیت تهران در این خصوص استفاده کنیم، اگر این اتفاق بیفتد، اولین پایگاه در استان ما افتتاح خواهد شد و وجود این پایگاه برای حفاظت و صیانت از تمامی استان‌هایی که جنگل درند، لازم است، پیگیر خواهیم بود تا پایگاه دائمی اطفاء حریق در سال جاری یا سال بعد ایجاد و افتتاح شود.

او در ادامه گفت: میزان خساروت وارده به جنگل‌های ارسباران در حادثه هفدهم تیر ماه پس از ارزیابی‌های اداره کل منابع طبیعی با UTM اعلام می‎شود.

هنبر در بخش دیگری از سخنانش با ارائه توضیحاتی در خصوص چرایی نبود پاسگاه‌های حفاظتی در جنگل‌های ارسباران، خاطرنشان کرد: نیروهای یگان حفاظت در استان ما کم هستند و ایجاد پاسگاه حفاظتی در جنگل‌های ارسباران باید توسط مدیرکل منابع طبیعی استان و اداره کل محیط زیست استان پیگیری شود و عقد قرارداد با حدود ۱۰۰ نفر دیده‌بان با جهاد سازندگی برای اولین بار در کشور نیز به منظور جبران کمبود یگان‌های حفاظتی انجام شد.

وی در خاتمه تاکید می‌کند: تهران نیز باید با این ادارات همکاری کرده و تدابیر لازم را برای تامین نیروهای حفاظتی و صیانتی و نه اداری در تمامی حوزه‌ها اعم از جلوگیری از قطع درختان و مدیریت حوادث آتش سوزی و … بیندیشد، تاکید کرده‌ایم اداره کل منابع طبیعی مکاتباتش را در این خصوص انجام دهد و در صورت نیاز به پیگیری بیشتر مکاتبات لازم با تهران، وزرات و معاونان وزیر از طرف استانداری آذربایجان شرقی انجام می‌شود.

  • منبع خبر : ایسنا