غذای ناسالم موجب خمودگی انسان‌ها، غیرفعال شدن بخش مهمی از جامعه و درگیری عده دیگری برای خدمت‌رسانی به بخش بیمار و ناسالم شده و خسارت جبران‌ناپذیری برای جامعه ببار می‌آورد. سلامت کامل افراد جامعه زمانی تأمین می‌شود که غذای سالم و کافی در دسترس سلول‌های بدن قرار گیرد.
تغذیه سالم در پیشگیری از انواع بیماری‌ها و به‌ویژه بیماری سرطان نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند، بنابراین باید در زندگی خود به داشتن تغذیه سالم توجه ویژه‌ای داشته باشیم.
شرط اول دستیابی به این مهم، سلامت مواد اولیه غذایی و انجام مراحل بعدی تا مرحله مصرف است، اما در شرایط حاضر سلامت فرآورده‌های غذایی دستخوش عوامل زیادی است. استفاده از کودهای شیمیایی، آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و قارچ‌کش‌ها ازجمله عوامل تهدیدکننده سلامت مواد غذایی هستند.
در سطح خانوارهای ایرانی، سرانه مصرف موادی مانند نان و برنج ۵ درصد، روغن ۲۰ درصد، قند و شکر ۳۸ درصد بیشتر از مقدار توصیه‌شده است، بر این پایه می‌توان دریافت که مصرف خانوارهای ایرانی تا چه میزان از یک الگوی سالم فاصله دارد که همین امر زمینه افزایش وزن و به دنبال آن دچار شدن به بیماری‌های متعدد قلبی و عروقی و برخی از سرطان‌ها را فراهم می‌کند، بنابراین به‌نوعی می‌توان گفت، مهم‌ترین علت مرگ‌ومیر در ایران تغذیه نامناسب در خانوارها است.
الگوی مصرف مواد غذایی در کشور نسبت به الگوی مصرف سالم اختلاف زیادی دارد. به همین علت هم از آن به‌عنوان علل سوءتغذیه یا علل مرگ‌ومیر نام‌برده می‌شود.
درگذشته سبزی تازه، میوه و انواع گوشت در غذاها خودنمایی می‌کرد و این روزها فست‌فودها جای این‌گونه تغذیه سالم را گرفته‌اند. اگر این روزها به کودکان پیشنهاد آبگوشت یا آش رشته بدهید، روی برمی‌گردانند و ترجیح می‌دهند غذای فوری، لازانیا یا انواع ماکارونی‌ها را انتخاب کنند و به همراه غذا، نوشابه سیاه بنوشند تا انواع آبمیوه یا دوغ!
مهم‌ترین راهکار برای ترغیب مردم به مصرف غذای سالم، داشتن برچسب‌های بهداشتی روی محصول بوده که توسط مراجع ذی‌ربط و صلاحدید مورد تأیید قرار گیرد و درواقع دارای شناسنامه محصول در تمام جنبه‌ها ازلحاظ کیفی، کمی و بهداشتی باشد.
انسان برای رشد، نیازمند مواد غذایی مناسب و مفید است و کیفیت زندگی او با چگونگی تغذیه آن پیوندی عمیق دارد زیرا مواد غذایی مختلف سبب ایجاد انرژی در بدن می‌شود و زمینه رشد وی را فراهم می‌کند، افرادی که به‌صورت کافی تغذیه نمی‌کنند، دچار مشکل‌های فراوانی می‌شوند و در نگاهی دیگر باید دانست مصرف بیش‌ازاندازه مواد غذایی نیز آسیب‌های فراوانی را برای افراد ایجاد می‌کند، بنابراین باید همواره به حفظ تعادل دراین‌باره توجه داشت و به‌منظور مصرف متعادل آن تلاش کرد اما در این میان مردمان برخی کشورها به نوع مواد مصرفی و میزان استفاده از آن دقت نمی‌کنند و بیش از استانداردهای مطرح‌شده به اسراف مواد غذایی مبادرت می‌پردازند.
مصرف روغن‌های حیوانی و جامد درگذشته بیشتر بود. روغن‌های جامد دوستدار قلب نیستند اما چون مردم تحرک بیشتری داشتند و غذاهای چرب به‌خوبی متابولیزه می‌شدند، کمتر شاهد عوارض آن‌ها بودیم.
درگذشته مردم سعی می‌کردند سبزی‌ها و انواع گوشت را تازه استفاده کنند اما امروزه همه نوع مواد غذایی را فریز یا کنسرو می‌کنند. مسئله اینجاست که عمر مواد مفید مواد غذایی پخته در فریزر نصف می‌شود، بنابراین فریز کردن برای استفاده درازمدت، روش مناسبی نیست. اگر سبزی خام را بتوان ۶ ماه در فریزر نگهداری کرد، زمان مناسب برای نگه‌داشتن سبزی پخته ۳ ماه است.
در شرایط فعلی که تحول نظام سلامت در جامعه مطرح است، توجه به پیشگیری و حفظ سلامت جامعه، از درمان که برای برگرداندن سلامت ازدست‌رفته است، اهمیت بیشتری دارد و باید به آن توجه بیشتر شود.
مصرف روغن‌های حیوانی و جامد درگذشته بیشتر بود. روغن‌های جامد دوستدار قلب نیستند اما چون مردم تحرک بیشتری داشتند و غذاهای چرب به‌خوبی متابولیزه می‌شدند، کمتر شاهد عوارض آن‌ها بودیم.
متأسفانه امروز مصرف میوه کمتر و انواع کیک و شیرینی جایگزین آن شده که همگی ما با عوارض این دسته از خوراکی‌ها آشنایی داریم.
یکی از عوامل اصلی برای پیشگیری از بیماری‌های مختلف و ازجمله سخت و پرهزینه و لاعلاج توجه به‌سلامت غذا و تغذیه مناسب است. امیدواریم به این مهم توجه بیشتری صورت گیرد.
تعادل و تنوع، رمز تغذیه خوب و مناسب است و برای اطمینان از این‌که خوب غذا می‌خوریم باید این راز را بدانیم.
تعادل یعنی مصرف مقادیری از مواد غذایی که ضمن تأمین نیاز‌های بدن، موجب اضافه‌وزن نشود؛ یعنی انرژی دریافتی به‌اندازه‌ای باشد که به‌اصطلاح سوخته یا مصرف شود.
تنوع یعنی بدون این‌که اضافه بخوریم از مواد مختلف غذایی که در ۴ گروه اصلی غذایی قرار دارند بهره ببریم. سلول‌های بدن ما گوناگون هستند و نیاز‌های متفاوتی دارند تنها با تنوع دادن به نوع مواد غذایی که انتخاب می‌کنیم می‌توانیم این نیاز‌های مختلف را پاسخگو باشیم.
اگر این دو اصل در برنامه غذایی روزانه فرد، خانواده و جامعه رعایت شود می‌توان با اطمینان گفت که بار بیماری‌ها کمتر و طول عمر، بیشتر می‌شود.